သတိတလုံး အစဥ္သုံး။

သတိတလုံး အစဥ္သုံး။

အပၸမာေဒါ အမတံ ပဒံ ၊ပမာေဒါ မစၥဳေနာပဒံ။ အပမတၱာ နမီယႏၱိ၊ ေယပမတၱာ ယထာ မတာ။

မေမ႔ျခင္းသည္ မေသျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏ ၊ေမ႔ေလ်ာ႔ျခင္းသည္ ေသျခင္း၏အေၾကာင္းျဖစ္၏၊ မေမ႔ေသာသူတုိ႔သည္မေသႏုိင္ကုန္၊ ေမ႔ေလ်ာေသာသူတုိ႔သည္ ေသၾကကုန္၏။ ( ဓမၼပဒ ၊အပၸမာဒ၀ဂ္ )

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္၏ အထက္ပါစကားစုေလးသည္ ဆင္ျခင္တတ္သူတုိ႔အတြက္ လြန္စြာ အေလးအနက္ထားအပ္ေသာ စကားစုေလးျဖစ္ပါသည္။စာေရးသူတုိ႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ား အားလုံးသည္ အထက္ပါ ျမတ္ဗုဒၶစကားေတာ္ေၾကာင္႔ပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျဖစ္ခဲ႔ၾကရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထုိစကားကုိ စာေရးသူ ရွင္းပါမည္။သာသနာေတာ္ကုိ ေနလုိ လလို ထြန္းလင္းေအာင္ ေစာင္႔ေရွာက္ လွဴဒါန္းခဲ႔ျပီး တတိယသဂၤါယနာတင္ရာတြင္ လွဴဒါန္းေထာက္ပံ႔ခဲ႔ေသာ အေသာက မင္းတရားၾကီး သည္ ဗုဒၶဘာသာ မျဖစ္မီက ဂ်ိန္းဘာသာ၀င္ျဖစ္ခဲ႔ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ သူသည္ ဂ်ိန္းဘာသာ၀င္ ဘုန္း ၾကီး မ်ား၏ ေနထုိင္ စားေသာက္ပုံ အမူအရာတုိ႔ကုိ မၾကည္ညုိႏုိင္ပဲ အျခားကိုးကြယ္ရာ ဘာသာ တစ္ ခုကုိ ေတာင္႔တေနခဲ႔ေလသည္။

သုိ႔ေသာ္ မည္သည္႔ဘာသာကို ကုိးကြယ္ရမွန္းလညး္ မသိရွိႏုိင္ခဲ႔ပါ။အေသာကနန္းတက္ေသာ အခါ အမိတူ ညီေတာ္တစ္ပါးကုိသာခ်န္ထား၍ အျခားသူ၏ညီေတာ္ေနာင္ေတာ္မ်ားကို သတ္ျဖတ္ခဲ႔ သည္။တစ္ေန႔ေသာအခါ နန္းေတာ္ေလသာျပတင္းကုိ ဖြင္႔၍ နန္းရင္ျပင္ရွိလမ္းသြားလမ္းလာမ်ားကုိေငး ေမာ ၾကည္႔ရွဳေနခုိက္ ဣေျႏၵသိကၡာႏွင္႔ အလြန္ျပည္႔စုံလွေသာ ( ၇ )နွစ္အရြယ္သာမေဏငယ္ေလးတစ္ ပါးကုိ ေတြ႔ျမင္လုိက္ရေလသည္။ ပရမ္းပတာ ႏွင္႔ ဣေျႏၵသိကၡမဲ႔ သြားလာေနေသာ ဂ်ိန္းဘုန္းၾကီးမ်ား၏ ေနထုိင္ သြားလာ စားေသာက္ပုံမ်ားကို စိတ္ကုန္ေနျပီျုဖစ္ေသာ အေသာက မင္းသည္ သာမေဏငယ္ ေလး၏ ထူျခားေသာ သြင္ျပင္ကုိ လြန္စြာ ၾကည္ညဳိမိသြားေလသည္။

ထုိ႔ေၾကာင္႔ မင္းခ်င္းမ်ားကုိ သြားေရာက္ပင္႔ေဆာင္ ခုိင္းလုိက္သည္ သာမေဏငယ္နန္းတြင္းသုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ သင္႔ေတာ္ေသာေနရာကိုထုိုင္ပါဟု ေျပာေသာအခါ သာမေဏငယ္က မိမိထက္ သီလ သိကၡာ ၾကီးသူ ရွိမရွိ နန္ေတာ္တြင္းသုိ႔ လွည္လည္ စူးစမ္းလုိက္ပါသည္။မိမိထက္ သီလ သိကၡာ ၾကီးမားသူမရွိမွန္းသိေသာအခါ ရွင္ဘုရင္ထုိင္ေသာ ရာဇပလႅင္ထက္သုိ႔ တက္ထုိင္လုိက္ပါသည္။အ ေသာကမင္းၾကီးလညး္ အထူးသေဘာက်သြားျပီး သင္႔ေတာ္ေသာတရားကုိ ေဟာပါဟု ေတာင္းပန္ ေသာအခါ ၊ကုိရင္ ငယ္ေလးက အထက္ပါ ဘုရားရွင္၏ အပၸမာေဒါ အမတံ ပဒံ ဂါထာကုိ ေဟာၾကား လုိက္ပါသည္။အေသာကမင္းၾကီးသည္ ကုိရင္ငယ္ေလး၏ သြင္ျပင္မူရာထက္ ကုိရင္ငယ္ေဟာၾကား ေသာ တရားကုိ ပုိ၍နွစ္ျခဳိက္သြားမိေလသည္။ကုိရင္ငယ္ေလးအား ဆြမ္းအုပ္မ်ားလွဴဒါန္းျပီး ကုိရင္ ငယ္၏ တပည္႔ဥပသကာအျဖစ္ပါ ေရာက္ရွိသြားေလသည္။ထုိမွတဆင္႔ ေနာက္ဆုံး ဗုဒၶဘာသာကုိ အထူးသက္၀င္ကုိင္းရွဳိင္းသူ ျဖစ္လာခဲ႔ပါသည္။

တကယ္ေတာ႔ ကုိရင္ငယ္ေလးသည္ အေသာကဘုရင္၏ တူေတာ္ျဖစ္ေနေလသည္။ အေသာက၏ လက္ခ်က္ျဖင္႔ ကုိရင္ေလး၏ခမည္းေတာ္ သတ္ျဖတ္ခံရျပီေနာက္ ကုိရင္ေလး၏မယ္ေတာ္သည္ ကုိရင္ ေလးကုိယ္၀န္ျဖင္႔ ေဘးလြတ္ရာသုိ႔တိမ္း ေရွာင္ႏုိင္ခဲ႔သည္။ေမြးဖြား၍ အရြယ္ေရာက္လာေသာအခါ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းတြင္ အပ္နွံထားလုိက္သည္။( ၇ )ႏွစ္အရြယ္ေရာက္ေသာအခါ သာမေဏ၀တ္ရန္ ေခါင္းရိတ္စဥ္၌ပင္ ကမၼဌာန္း ရွုရင္း ရဟႏၱာျဖစ္ခဲ႔ေလသည္။ေညာင္ပင္ ေအာက္၌ သာမေဏျပဳရင္း ရဟႏၱာျဖစ္ေသာ ေၾကာင္႔ ကိုရင္ နိေျဂာဓ ဟူေသာအမည္ကို ရေလသသည္။

အေသာကမင္းၾကီးသည္ ဗုဒၶဘာသာ အတြက္ လြန္စြာေက်းဇူးမ်ားေသာ မင္းၾကီးျဖစ္ခဲ႔ေလသည္။ သူ ဗုဒၶဘာသာကုိ သက္၀င္ယုံၾကည္လာျပီးေနာက္ ဘုရားရွင္ေမြးဖြားရာ ၊ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူရာ၊ ဓမၼစ ၾကာတရားေဟာၾကားရာ အရပ္မ်ားဆီတြင္ ၾကီးမားေသာ ေက်ုာက္တုိင္ၾကီးမ်ားကို စုိက္ထူ၍ ေနာင္ လာေနာင္သားတုိ႔အတြက္ အမွတ္တရ ထားခဲ႔ေလသည္။ထုိေက်ာက္တုိင္ၾကီးမ်ားသည္၊ေျမၾကီး ေအာက္ သုိ႔မ်ားစြာ နက္ေသာေၾကာင္႔ ေခတ္ကာလတုိ႔ လြန္စြာ ၾကာေညာင္းလာသည္႔တုိင္ ပ်က္ ယြင္းမသြားပဲ ေနာက္လာေနာက္သားတုိ႔ ေလ႔လာ သုေတသနျပဳႏုိင္ၾကေလသည္။ဘာသာျခားတုိ႔ လည္း မဖ်က္ဆီးႏုိင္ပဲ ၾကံၾကံခံ တည္တံံ႔ႏုိင္ေလသည္။ ထုိေက်ာက္တုိင္ၾကီးမ်ား စုိက္ထူေသာ အခ်ိန္ မွာ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံျပီး ႏွစ္ ( ၂၀၀ )ေက်ာ္မွ် ရွိေသးေသာကာလျဖစ္၍ ဘုရားရွင္၏ ျဖစ္ေတာ္စဥ္ ႏွင္႔ ဘုရားရွင္ ပြင္႔ထြန္းခဲ႔ျခင္းတုိ႕အေပၚလြန္စြာ ခုိင္လုံေသာ အေထာက္အထားမ်ားျဖစ္ခဲ႔ေလသည္။

အေသာကမင္းၾကီးသည္ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္ ကုိ သက္၀င္ယုံၾကည္ျပီးေနာက္ တတိယသဂၤါယ နာတင္ရာတြင္ အဓိက ေထာက္ပံ႔ေသာ သာသနာျပဳမင္းျဖစ္ေလသည္။ သားေတာ္သမီးေတာ္မ်ားကုိ လညး္ သာသနေဘာင္သုိ႔ ၀င္ေစ၍ သာသန အလုပ္အားထုတ္ေစရာ ရဟႏၱာ ၊ရဟႏၱာမ မ်ား ျဖစ္ခဲ႔ၾက ပါသည္။သားေတာ္မွာ မဟိႏၵ မင္းသား အမည္ရွိ၍ သမီးေတာ္မွာ သဃၤမိတၱာ ျဖစ္ေလသည္။ထုိ႔ေနာက္ အေသာက မင္းၾကီးသည္ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာ က်ယ္ျပန္႔စြာ ထြန္းလင္းေတာက္ပ ႏုိင္ရန္အတြက္ ရဟန္း ေတာ္မ်ားကုိ ကုိးတုိင္းကုိးဌာန သာသနာျပဳေစလႊတ္ေတာ္မူပါသည္။ထုိကုိးတုိင္းကုိးဌာနတြင္ သု၀ဏၰ ဘူမိ ဟုေခၚေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံလညး္ ပါ၀င္ခဲ႔ ပါသည္။ယေန႔ စာေရးသူတုိ႔ ႔ကုိးကြယ္ခြင္႔ရေနေသာ ဗုဒၶဘာသာသည္ အေသာက မင္းၾကီးေစလႊတ္ခဲ႔ေသာ အရွင္ေသာဏႏွင္႔ အရွင္ဥတၱရ ဟူေသာ ရဟႏၱာ မေထရ္ ျမတ္ႏွစ္ပါးမွ ဆင္းသက္ ျဖန္႔ခ်ီလာေသာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာျဖစ္ေလသည္။ ဤေနရာ၌ စာေရးသူ စဥ္းစားေနမိပါသည္။

အကယ္၍မ်ား အေသာကမင္းက သာမေဏငယ္ေလးကုိ မဖူးေတြ႔ခဲ႔ပါလွ်င္ ဖူးေတြ႔ခဲ႔ေသာ္လည္း ဘုရားရွင္၏ အပၸမာဒ ဂါထာကုိ မေဟာၾကားခဲပါလွ်င္ စာေရးသူတုိ႔ ယေန႔ကုိးကြယ္ေနေသာဘာသာ သည္ တျခားတစ္ခုျဖစ္ေနေပလိမ္႔မည္ဟု စာေရးသူ မွန္းဆေနမိပါသည္။ထုိ႔ေၾကာင္႔ သာမေဏငယ္ နိ ေျဂာဓကုိ လညး္ကေကာင္း ၊အေသာက မင္းတရားၾကီး၏ သာသနာျပဳစိတ္ဓာတ္ႏွလုံးသားကိုလည္း ေကာင္း သာသနာျပဳၾကြေရာက္၍ ယေန႔ျမန္မာျပည္ သာသနာကုိ စတင္ျဖန္႔ခ်ီေပးခဲ႔ေသာ အရွင္ေသာ ဏ ႏွင္႔ အရွင္ဥတၱရ ရဟႏၱာ မေထရ္ျမတ္နွစ္ပါးကုိ လည္းေကာင္း စာေရးသူတုိ႔ အေလးထားဦးခုိက္၍ လြန္စြာေက်းဇူးတင္သင္႔ၾကပါသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ သာသနာေတာ္အတြက္ လြန္စြာအေရးပါခဲ႔ေသာ အထက္ပါ ဘုရားရွင္၏ အပၸမာဒ ဂါထာေတာ္ ကို အႏွစ္ခ်ဳပ္ၾကည္႔လွ်င္ သတိရွိဖုိ႔ အရာရာကုိ မေမ႔ေလ်ာ႔ဖုိ႔ ဆုံးမေတာ္မူလုိျခင္းျဖစ္ ပါ သည္။အဓိကသ တိထားရမည္မွာ မိမိတုိ႔ဘ၀ ၏ မတည္ျမဲပုံ ေဖာက္ျပန္ဆင္းရဲပုံ အစုိးမရပုံတုိ႔ကိုိ မေမ႔ ဖုိ႔ျဖစ္ပါသည္။ဘ၀၏ ထုိကဲ႔သုိ႔ မျမဲပုံ ဆင္းရဲပုံ အစုိးမရပုံကို သတိရွိေနလွ်င္ ဘ၀ကို သာယာ တပ္ မက္စရာဟု မထင္ေတာ႔ပဲ ထုိဘ၀ထဲမွာ ေမ်ာမေနပဲ ကုသုိလ္ေကင္းမွဳ တရားဘာ၀နာအလုပ္မ်ားကုိ အားထုတ္ျဖစ္ပါလိမ္႔မည္။ထုိသုိလ္ေကာင္းမွဳ တရားဘာ၀နာအလုပ္မ်ား လုပ္ျဖစ္ျပီဆုိလွ်င္ ဘ၀အဆင္႔ အတန္းေတြ ျမင္႔သထက္ျမင္႔လာေတာ႔မည္ ေနာက္ဆုံး မဂ္ဖုိလ္ နိဗၺာန္တရားမ်ားကုိ ရရွိလာမည္ျဖစ္ပါ သည္။မဂ္ဖုိလ္ နိဗၺာန္တရားကို ရရွိလာျပီဆုိလွ်င္ ဘ၀ေတြထပ္မံ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ႔ေပ ဘ၀ေတြထပ္မျဖစ္ ေတာ႔ဘူးဆုိလွ်င္ ေသစရာလည္း အေၾကာင္းမရွိေတာ႔ေပ။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ ဘုရားရွင္က မေမ႔ျခင္း၊(၀ါ) သတိရွိျခင္းသည္ မေသျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏ဟု ေဟာေတာ္မူျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ေမ႔ေလ်ာ႔ေနလွ်င္ ဘ၀ဆုိတာ သာယာစရာ ပဲဟု ျမင္ျပီး မိမိစိတ္ထင္ရာ အကုသုိလ္အလုပ္မ်ားကုိ လုပ္ေနေပေတာ႔မည္။အကုသုိလ္အလုပ္မ်ားလုပ္ေနလွ်င္ ထုိအကုသုိလ္တုိ႔၏ အက်ဳိးေပးေသာေနရာ မွာ အပါယ္ေလးဘုံပင္ျဖစ္ပါသည။္ အပါယ္ေလးပါးက်ေရာက္ျပီဆုိလွ်င္ ဘ၀ေတြ ထပ္ခါ ထပ္ခါ ျဖစ္ေန ေပေတာ႔မည္ ဘ၀ေတြထပ္ခါ ထပ္ခါ ျဖစ္ေနလွ်င္ အၾကိမ္ၾကိမ္ အဖန္ဖန္ ေသရပါအုံးမည္။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ ဘုရားရွင္က ေမ႔ေလ်ာ႔ျခင္းသည္ ေသျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏ ဟုေဟာေတာ္မူပါသည္။

ဘုရားရွင္၏ အထက္ပါစကားေတာ္သည္ သံသရာအရးကိစၥတြင္သာ အသုံခ်ရန္ မဟုတ္ပဲ ေလာ ကီအေရးကိစၥ ေတြ အတြက္ပါ သုံးတတ္သူအတြက္ အသုံးက်ေလသည္။ မည္သည္႔အေရးကိစၥကုိ ေဆာင္ရြက္ေနသူျဖစ္ေစ မိမိ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ကိစၥ ကုိ မေမ႔မေလ်ာ႔ လုံလ၀ီရိယ စုိက္ျပီး ေဆာင္ ရြက္မည္ဆုိပါက ထုိေဆာင္ရြက္ေနေသာ လုပ္ငန္းကိစၥသည္ အျမဲတန္း ရွင္သန္ေနမွာ ျဖစ္ေပ သည္။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ ဘုရားရွင္က မေမ႔ရင္မေသဘူး ဟု ေဟာေတာ္မူခဲ႔ျခင္းျဖစ္ပါ သည္။

စီးပါြးေရး၊လူမွဳေရး ၊နုိင္ငံေရး၊ ၊က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး စသည္ျဖင္႔ မည္သည္႔ အေရးကိစၥကုိ ေဆာင္ရြက္ေနသူပင္ျဖစ္ေစ မိမိေဆာင္ ရြက္ေနေသာကိစၥကုိ ေမ႔ေလ်ာ႔ျပီး မိမိႏွင္႔ မသက္ဆုိင္ေသာ ကိစၥေတြမွာ စိတ္၀င္စားမွဳရွိေန ျပီဆုိလွ်င္ ထုိပုဂၢဳိလ္သည္ မိမိ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ကိစၥမွာ ေသေန ေသာသူပင္ျဖစ္ေလသည္။ထုိ႔ေၾကာင္႔ ဘုရားရွင္ က ေမ႔လွ်င္ေသတယ္ ဟု ေဟာခဲ႔ျခင္းျဖစ္ပါသည္။အ ေသာကမင္းၾကီသည္ ဘုန္းသမၻာ၊ဥာဏ္ပညာ ၾကီးမားသူျဖစ္သည္႔အေလ်ာက္ ဘုရားရွင္က အက်ဥ္း ေဟာခဲ႔ေသာ အထက္ပါ အပၸမာဒ ဂါထာေလးကုိ အက်ယ္သေဘာေပါက္ေတာ္မူခဲ႔ပါသည္။မည္၍ မည္မွ် သေဘာေပါက္သည္ကို စာေရးသူမွန္းဆ၍ မရႏုိင္ပါ။ထုိဂါထာကို နာယူသည္မွ စတင္၍ ျမတ္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ အတြက္ သူ၏ စြန္႔လြတ္ ျဖည္႔က်င္႔ ေဆာင္ရြက္မွဳမ်ားကလည္း မည္၍မည္မွ်ရွိ သည္ကုိ မွန္းဆဖုိ႔ ခက္ခဲလွပါသည္။

အေသာကမင္းၾကီးေလာက္ သေဘာမေပါက္ႏုိင္ေသာ္ျငားလည္း စာေရးသူတုိ႔ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔ အတြက္ လြန္စြာ ေက်းဇူးမ်ားခဲ႔ေသာ အထက္ပါ အပၸမာဒ ဂါထာေလးကို လက္လွမ္းမွီသေလာက္ဆင္ ျခင္ၾကရင္း သံသရာေရး ေလာကီေရးကိစၥမ်ားမွာ အထက္ပါဂါထာေလး၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ သတိ တလံုးကုိ အစဥ္သုံးဖုိ႔ တုိက္တြန္းေရးသားလုိက္ရပါသတည္း။

ဂႏၳလုလင္ ( ုဘုိကေလး )